The Pink Project

Het heeft voor mij een beetje het gevoel van een ‘guilty pleasure’. Maar dat is mijn probleem; ik probeer me er ook tegen te verzetten, enigszins. ’t Is net als met ‘tachtigerjarenmuziekfeesten’: je geeft zo erg toe aan het feit dat je niet meer van déze tijd bent. Nostalgisme. Ik verzet me er al dertig jaar tegen door nogal geforceerd mee te (moeten willen) gaan met de tijd. En dat lukt natuurlijk uiteindelijk ook van geen kant, zo merk ik dan wel weer bij de kroegkwis, waar ik vooral nog goed ben in de ouwelullenweetjes.

Vrijdagavond: The Pink Project in de Oosterpoort. Ik had ’t al een tijdje in de agenda staan, tussen haakjes. Vrijdagmiddag om vijf uur, toch even gekeken: jee, ’t is nog niet uitverkocht! Natuurlijk is Pink Floyd uniek en ongeëvenaard. Ik vind ’t geen enkel probleem om nog steeds idolaat te zijn van veel muziek van ‘toen’. Maar ’t live kijken naar The Rolling Stones (20 jaar geleden alweer en zij waren toén al oud) en Bruce Springsteen (vorig jaar), dat is meer een ‘belevenis’, dan dat het gaat om ’t genieten van de muziek of de nummers. Misschien is ’t daarom wel ‘échter’, zo’n concert van de allerbeste naspelers. The Pink Project is een band met over de laatste 20 jaar wisselende samenstelling; het lijkt wel alsof je (een tijdje) bij een bedrijf werkt, wel apart eigenlijk. Het ‘lulligst’ is misschien nog, hoe er tussen de nummers door door de bassist pseudo-gezellig in het Nederlands met het publiek wordt gekletst.. ‘over Pink Floyd’, over Waters en Gilmour en over hoe Dark Side of the Moon nog steeds na Thriller ( “.. en we vergeven het Michael, toch?”, vroeg-ie aan het publiek) het best verkochte album aller tijden is.

Maar als ze gaan spelen…. en je doet je ogen dicht, mijn hemel, godallemachtig, daar zijn de magische tonen van Pink Floyd. Doe je je ogen open, dan zie je boven de liveband Pink Floyd-livebeelden, netjes synchroon met wat je live hoort, geprojecteerd. Zoals die 20 minuten Echoes, met die beroemde live-opname in een oude Romeinse of Griekse arena.
Het koste me geen énkele moeite om mee te gaan. Ik was nog een beetje onbespied, want was gewoon in m’n uppie naar ’t concert (haha… samen met 1200 andere grijsaards, natuurlijk).

Allemaal topmuzikanten, met ook echt twee fantastische gitaristen. De David Gilmour van deze band spon de typische Gilmour-solo’s heerlijk lang uit. De tweede helft van ‘Comfortably Numb’, waarin Gilmour excelleerde, leek wel twee keer langer te duren. Gewéldig.
Het hoogtepunt voor mij: de door een stampende bas gedreven versie van One of These Days (I’m gonna cut you in little pieces).
Blij dat ik me over m’n preutsheid heb heen gezet en naar deze Floyd-clonen ben gaan luisteren. Verdorie, muziek maken kan dus ook gewoon een ‘ambacht’ zijn. Ik zou er toch ook een moord voor doen om dit zelf te kunnen spelen! Ruim twee uren puur genieten van Pink Floyd, ook de zangers waren OK.

Oosterpoort, 20 april 2024

LP in Tivoli Vredenburg

Mijn dochter had twee tickets voor dit concert en haar gezelschap haakte af. Ze vroeg mij om mee te gaan. Ze had haar al eerder gezien in De Melkweg, had ook deze keer het t-shirt van haar aan, indertijd gekocht bij dat concert. LP had overigens ook opgetreden, zo begreep ik zelf pas later, in het Groninger Stadspark bij Stadspark Live, een jaar of wat terug. Ze is in Nederland vooral bekend(er) geworden met de hit ‘Lost on you’ uit 2016.
Ik wist eigenlijk niks van haar tot dochterlief deze hit me een jaar of wat geleden liet horen. Dat was een bijzondere verrassing: zo’n geweldig lied, onwijs pakkend en wat heeft LP een gewéldige stem!

Maar eigenlijk pas toen dit concert op de proppen kwam voor mij, ben ik beter naar haar muziek gaan luisteren en werd ik pas écht blij bij het vooruitzicht. Met je dochter naar een concert is sowieso een feestje, maar dan ook nog met potdorie zulke geweldige muziek!

Tivoli Vredenburg was uitverkocht! Nu is Laura Pergolizzi – ze kort haar eigen naam af tot LP – al 43. Je bent dus toch gewoon bij een publiek met een geweldige leeftijdsdiversiteit – ik hoefde me geen buitenstaander te voelen. Nog steeds is Lost on you haar big hit, maar zelf vóór Lost on you had ze veel nummers geschreven voor beroemde muzikanten, zoals Christina Aguilera en Rihanna. En na Lost on you ook al meerder CD’s, die ik verder niet kende. Alleen een hele dag LP op Spotify, thuis, that’s it.

Na een nogal saai voorprogramma kwam haar band op, met prominent een langharige hardrock-gitarist in een skinny leather broek die heel goed gekeken had naar de glamrockgitaristen van de jaren 70 en 80. LP komt het podium op en ineens is duidelijk, dat deze zangeres een geweldig fanbase heeft. Het type muzikant voor wie het niet (meer) uitmaakt of ze nieuwe hits scoort, haar uitstraling, haar imago, en vooral haar stem, ze zijn zo uniek, dat er altijd een trouwe groep fans is. Vooraan bij het podium waren allemaal fans met ‘cadeaus’, tekeningen etc., het leek verdorie wel een kinderfeestje! Maar dan voor twintiger, dertigers, veertigers en meer grijsaards dan ik alleen.

Het was een heerlijk concert met een geweldig enthousiast publiek. Hier geen kritisch publiek, de meeste songs worden meegezongen, iedereen kent LP heel goed. En ik kan erin meegaan, want ze heeft een uniek geluid, maakt er met het publiek een feestje van. Haar band is enerzijds een achtergrondband, maar dat komt louter door haar uitstraling. Met de glamrockgitarist, de gitarist annex keyboardman, de bassist en de drummer is het ook (gewoon) een heerlijk rockconcert, inclusief de paar nummers in het midden, tijdens welke ze ’t in haar eentje doet, akoestisch, op een barkruk middenop het podium.

Concert in Vera: Het Zesde Metaal

Mijn Vlaamse vriend nodigde me uit mee te gaan naar het optreden van Het Zesde Metaal, de West-Vlaamse band, al een jaar of 10 in België erg populair. De nieuwste CD van de band staat op dit moment op nr.1 in Vlaanderen. Het Zesde Metaal is de band van zanger/gitarist/tekstschrijver Wannes Capelle. Hoewel het Vlaams toch ook wel een beetje onze taal is, de liedjes goed te verstaan zijn, is er toch een geweldig onderscheid tussen de naam die de band in Nederland heeft en hoe ze wereldberoemd zijn in Vlaanderen. Ik kende Het Zesde Metaal dan ook alleen maar van ’t beluisteren thuis bij betreffende vriend.

Toch is ’t Zesde Metaal niet voor ’t eerst hier en is de zaal in Vera heel goed gevuld. In de band speelde ook Tim Pintens mee, tot vorig jaar. Hij was een erg bekende muzikant in Vlaanderen, speelde ook in Zita Swoon. Maar hij overleed vorig jaar aan kanker. Wannes stelde de 2^e gitarist voor, zonder Tom te benoemen, maar drukte wel uit, dat hij respect heeft voor zijn zware taak, duidelijk doelend op de vervanging van een groot muzikant.

Wannes speelt zelf mee op akoestische gitaar, maar het zware gitaargeluid komt van de andere gitarist, die er bij de uitgesponnen nummers flink vandoor gaat. Ik ga binnenkort ook maar eens aan de oordopjes. Juist als de songs wat persoonlijker waren, meer aandacht van de zang vroegen, kwamen de songs beter tot uitdrukking.
Mijn hoogtepunt kwam bij de toegift, met het nummer Ier Bie Oes. Een bloedmooie ballad, die zelfs nóg beter tot z’n recht komt als Wannes ‘m gewoon in z’n eentje speelt.

Mooi concert, goeie band. Maar ik denk dat Wannes zelf beter tot z’n recht zou komen als-ie de liedjes dichter bij zichzelf houdt en iets verder van de rock vandaan. Hij heeft jaren geleden theatertours gedaan samen met Roosbeef (Roos Rebergen); dat heb ik gemist. Ik denk dat ik dat nog mooier zou vinden dan dit rockconcert.

Live: The Vices in de Oosterpoort

Een jaartje geleden ontdekte ik min of meer per ongeluk The Vices, gewoon omdat er een nummer van de band in m’n Discover Weekly op Spotify zat. Had al wat jaren eerder wel eens van de band gehoord, want ja.. The Vices komt uit Groningen. Misschien ben ik wel zó vergroningst, dat ik onbewust dacht: komt van hier, dus zoveel zal ’t niet voorstellen. Maar toen hoorde ik iets, waarbij m’n eerste gedachte was: hee, een Engelse rockband die ik helemaal niet kén! En zag ik op m’n beeldscherm: hee, dit zijn The Vices!

Ik meer luisteren en potdorie, ik was ondersteboven. En dat gewoon hier in mijn stadje!
En toen, ergens in oktober, kwam het berichtje voorbij, dat ze op 23 februari in de Oosterpoort gaan spelen. ‘k Heb direct de tickets gekocht. Vriendin overgehaald, hoewel ze niet zo’n rockbitch is (en dat is een eufemisme), maar ja: ze is wel een trotse Groningse, dus dat is weer een pré!

Het concert was al ’n tijdje uitverkocht en Ticketswap liet zien, dat er meer dan 500 mensen nog naarstig op zoek waren naar een ticket. Dat voorspelt wat. Ik repte er al een tijdje over, bij vrienden: deze band is ongronings goed (sorry Groningers).

We kwamen binnen tijdens het voorprogramma van de Tsjechische band ‘I love you, honey bunny!’. Ook heel leuk, dat voorspelt wat… We zaten in de volle kleine zaal op de perfecte plek, pal achter de volle vloer, net boven de hoofden van iedereen. Weelde!

En daarna volgden een paar heel memorabele uren. Zo’n beetje alle nummers die ik ken van de 2 albums die de band heeft gemaakt kwamen voorbij. En állemaal waren ze kraakhelder, enerzijds vol van hun eigen kracht, maar mét de extra live-dimensie. Daarbij ook nog eens van een top-up in de vorm van een ander intro en/of een uitgesponnen gitaarsolo.

Floris van Luijtelaar, zanger en gitarist is een frontman van jewelste, met speels en vrolijk charisma, een dijk van een stem en gitaarsolo’s, keihard maar altijd scherp en strak, nooit een brei van herrie. Halverwege het concert zit-ie ineens op een barkruk met een akoestische gitaar, brengt een ballad, start het volgende nummer solo, maar dan komen een voor een de bandleden er weer bij en zweept de band het publiek weer op. Dat publiek gaat helemaal uit ’t dak! Naast mij zitten twee meiden, die álle nummers integraal meezingen.

En ik kijk vrouwlief aan en zie tot mijn blijdschap, dat zij ook ziet, dat we iets bijzonders meemaken. Het kan toch bijna niet anders, dan dat deze band heel groot gaat worden! Ik ben euforisch en zeg het maar zoals het is: dit is het beste concert van de laatste jaren!

Aan het einde van het concert vertelt Floris, dat het volgende concert in Groningen in de grote zaal van de Oosterpoort zal zijn en dat ‘a.s. dinsdag de voorverkoop begint’. Het blijkt te gaan om het zogenaamde ViceFest, een soort eigen festival dat de band al vaker heeft georganiseerd, maar nu voor ’t eerst in de Grote Zaal van de Oosterpoort. Helaas: dit vindt in september plaats, als ik zelf ergens halverwege m’n fietstocht richting Spanje zit.
Morgen, 1 maart, spelen ze in Paradiso. En daarna gaan ze een maand lang op tournee door de VS. Daarna zijn er festivals, zoals ook… Pinkpop! Anyway en anyhow, ik reken erop, dat er spoedig weer een moment komt ze weer te zien en horen spelen, want ik kijk er nu al geweldig naar uit!

Het concert van The Vices tijdens Eurosonic 2023:

Karsu in de Oosterpoort

Al zeven jaar geleden hebben we Karsu eerder gezien in een totaal andere setting: een Noord-Gronings zadeldakkerkje, een solo-optreden van haar aan de piano voor ongeveer 75 toehoorders. De gelegenheid: het festival Terug naar het Begin. Voor ons was Karsu ook toen al een van de hoogtepunten van het festival. Toen was ze 26, nu 33, en… doorgebroken als muzikante in Nederland. Begin dit jaar kreeg ze veel aandacht tijdens de herdenkingen, inclusief een benefietavond op televisie, over de aardbevingen in het oosten van Turkije. Karsu verloor veel familieleden bij deze ramp.

Ze is in Amsterdam geboren. Ze is genoemd naar het dorp Karsu, de geboorteplaats van haar ouders, die in Amsterdam een restaurant runnen. Karsu is muzikaal veelzijdig, maar niet alleen muzikaal: ze kookt graag mee in ’t restaurant van haar vader en heeft een inmiddels veelverkocht kookboek geschreven. Ze heeft haar eigen kookprogramma op 24Kitchen! Maar goed, daar gaat het nu verder niet over.

Nu speelt ze in de Oosterpoort en de grote zaal is, net als vorig jaar, helemaal uitverkocht. Na de eerste drie liedjes presenteert ze zich aan het publiek vol van dankbaarheid voor zoveel aandacht. Hoe ze het al super vond, dat ze hier eertijds zong voor 100 mensen en nu… (wat is het??) voor 1500 of 2000! Ze vindt het zelf ook ongelooflijk.

Maar wat een totaal-verschil tussen zo’n verstild optreden in een kerkje en dit mega-feest!! Ze heeft een band van 7 man bij zich, ook allemaal eersteklasmuzikanten; ze krijgen allemaal op verschillende momenten in het concert de ruimte om te excelleren met solo’s. Tuurlijk staat ze zelf vooraan, of zit achter de piano die vooraan op het podium staat, maar dit is voor 100% het optreden van een opzwepende band. Nauwelijks lieflijke liedjes; zelfs de nummers die rustig, als ‘liedje’, beginnen, monden uit in een flink kabaal, waarbij het publiek wordt uitgenodigd om mee te zingen. Om ons heen Turks-Nederlandse stellen, vrouwen met hoofddoeken, die veelal de Turkse teksten (zo nu en dan ook Turks, maar niet zoveel) meezongen.

Drie toppers op de blazers, trompet, trombone, saxofoon, een gitarist met soms enorm complexe rocksolo’s en dan weer oosterse klanken uit de snaren. En een drummer en percussionist die bij solo’s lekker met elkaar ‘in gesprek’ gingen. De avond bouwde geleidelijk op naar steeds meer feest; het publiek ging flink uit ’t dak. Het is pop, het is rock, het is jazz, het is blues…
Ik vind ’t zelf allemaal prachtig, maar… tja… toch mis ik dan een beetje het intieme en persoonlijke van het kleine concert in ’t kerkje van weleer.

(Oosterpoort, 3 december 2023)

Archive in Tivoli, Utrecht

In mijn herinnering was het nog maar 2 jaar geleden, dat ik samen met m’n broer het overrompelende concert van Archive meemaakte, zelfde plek. De band was nu weer terug in Utrecht, deze maal stond er een heel ander concert aan te komen, want vorige jaar is er een nieuwe plaat uitgebracht, genaamd ‘Call to Arms & Angels’, een plaat met zo’n 2 volle uren muziek! Archive spint dan ook nummer vaak geweldig lang uit. Ik zat er een beetje ‘dubbel’ in, voorafgaand aan dit concert: van mij mag het concert best een ‘best of’-concert zijn. De nieuwe plaat is heus hartstikke mooi, maar het hoeft wat mij betreft hoeft het niet ten koste te gaan van de meeste oude highlights.
Dat concert bleek dus al 4 jaar geleden! Time flies!

Nu was ’t bij elkaar genomen een goeie mix, gelukkig. En zo was de toegift / uitsmijter uiteindelijk wel gewoon de kwartierlange versie van ‘Again’, net als vier jaar geleden. Werkelijk een gewéldige finale. (Net zoals Elbow ook altijd het concert hoort af te sluiten met ‘Newborn’.) Tijdens het eerste half uur ontbrak alle psychedelica, het geleidelijk opbouwen van die uitgesponnen meesterwerken, potdorie, het leek wel een bambamrockconcert. Schrok ik even van.

Maar gelukkig, daar was Bullits al en daarna ook het meesterwerk van die nieuwste plaat: Daytime Coma. En toen kwam ’t allemaal goed. Ook de zangeres kwam ’t podium en daar was een oudje als Take my head. En zo werd de hele zaal nog dik anderhalf uur meegezogen in deze klassieke muziek van de psychorock.
Alles bij elkaar vond ik ’t concert van 4 jaar terug nog wat magischer, maar dat was misschien doordat ik ze toen voor ’t allereerst live zag. Deze keer speelde Archive niet in de grote (oude)Vredenburg-zaal, maar in de Rondo-zaal, waardoor je, met z’n allen staande voor het podium, wel veel meer een meemaak-concert dan een luister-concert beleeft.
Broer en ik hadden wat rock-minded vrienden opgetrommeld: jullie moeten ook Archive – ‘nooit van gehoord’ – eens meemaken! Dat viel in heel goede aarde. Archive heeft er weer wat fans bij. Blijft een heel unieke band, enig in z’n soort.

Into The Great Wide Open 2023

Wat heb ik gezien/beluisterd?
Vrijdag: Elephant, Naaz, Oracle Sisters, Divorce, Hamish Hawk, Nusantara Beat, Arooj Aftab, La Femme
Zaterdag: The Golden Dregs, Lisa O’Neill, Gaz Coombes, Iguana Death Cult, Debbie, Squid, Pitou en Kabro Ensemble, Agar Agar
Zondag: Buck Meek, Nabihah Iqbal, Nana Benz de Togo, Altin Gün

In één van de verhalen in de landelijke dagbladen las ik in het verhaal over deze 13^e editie van dit geweldige Vlieland-popfestival, dat het festival zélf de beleving is, niet de line-up van de artiesten die er zijn. Het festival overstijgt het; de artiesten zijn als het ware ook de gasten op het feest. Natuurlijk maken de gasten het feest, zoals met elke feest. Maar… je begrijpt wat ik bedoel. Dit festival is zo uniek en authentiek door z’n feeërieke, bijna magische ambiance. Elk jaar ben ik daar weer net zo hyper over.

En dan waren we nu wel écht in een paradijsje aanbeland. Het perfecte weer, het ontbreken van wind, een heerlijk nazomerweekend, en dan ook nog eens op een onverwacht geweldige verblijfsplek: een tenthuisje, geheel van doek, totáál aan de andere zijde van waar we tot dusver áltijd verbleven. Dat bracht met zich mee, dat we de fietsen maar spaarzaam pakten: we zaten zó dicht bij de podia! En… op slechts 100 meter vanaf het podium ‘De Open Plek’, in het bos: we konden ook ‘thuisblijvend’ van de optredens op dat podium genieten.

OK, het is zo: de specifieke beoordeling van de optredens wordt enigszins rose gekleurd door de ambiance. Ik heb artiesten gezien, die me bij de verwondering brachten van…: hoe komt ’t dat dit hier staat en niet in een dorpshuisje verdwaald polderdorpje? Wat is hier nu echt heel bijzonder aan? Maar ook veel heel verrassends. Gaz Coombes kwam ’t dichtst bij mijn oude rockroots, net als Iguana Death Cult, met als hoogtepunt de stunt van de zanger/gitarist, van wie de snaar brak en die z’n nummer gepassioneerd vervolgde, zingend, terwijl hij onderwijl z’n snaar verving. Het publiek schreeuwen en joelen, gewéldig! Ook de band Divorce maakte inspirerend kabaal. (Wat een grap om als stel uit elkaar te gaan, wel dan samen een band op te richten en deze Divorce te noemen!) Tot slot ook Altin Gün, al jaren een geweldige live-band met heerlijke oriëntaalse rocksolo’s. Bij Squid zat ik ook weer naar een mooie variant op LCD Soundsystem te luisteren, totaal georkestreerde chaos. Prachtig!

Op Into The Great Wide Open daarnaast ook altijd veel aandacht voor heel andere muziek. Ik heb de rappers links laten liggen. Genoten van Lisa O’Neill met haar Ierse folksongs in de zon in de duinen aan de andere kant van ’t dorp. Pitou nam haar koordames mee en samen met hen zong ze zelfs het prachtige ‘Kaval Sfiri’ van het bekende Bulgaarse vrouwenkoor bekend onder de naam Les Mystere des Voix Bulgares. Naaz bracht naast de wat te poppige Engelstalige songs ook enige geweldigmooie liederen in haar moerstaal, met veel meer diepte. Van mij hoeft ze niet te westerse muziek te maken.

Agar Agar en La Femme, twee avondafsluiters op het Sportveld, met héél veel publiek, vielen me erg tegen. Maar hierbij geldt wel: ga je een beetje backbenchen, vanaf een afstandje kijken en luisteren, dan neemt het optreden je niet mee. Dat kon je ervaren bij Nana Benz de Togo: kom je dichtbij het podium, dan ben je betrokken bij het feestje dat wordt gebouwd door de Afrikaanse voloptueuze dames, dan word je meegenomen. Bij Arooj Aftab, het absolute hoogtepunt van dit weekend, werd dat heel duidelijk: vlak voor het podium raakte ik bijkans in een trance. Mijn gezelschap was achteraan blijven staan en was verwonderd over mijn extase. Ze vonden het best mooi, maar waren niet zo totaal geroerd als ik. Een wereld van verschil wanneer je op een afstandje staat te luisteren, met allemaal gezellig geklets om je heen.

Dat is de andere kant van zo’n totaal-ervaring waarin de ‘festivalbeleving’, biertje in de hand, de focus op de muziek hindert. Het is altijd weer lastig om daartussen het evenwicht te vinden.

En dan is er nog het ‘buitenfestivalse’: het kamperen, het gezelschap, de maaltijden en de wijn op het eigen terras op de camping, de fietstochten, het strand…. Er komt maar weinig in de buurt van de beleving van dit jaarlijkse nazomerweekend!

Vlieland, 1-3 september 2023

Fat Freddy’s Drop

In mei stond ik lekker te schilderen in het net betrokken huis van m’n dochter en stond er lekkere muziek op, een Spotify-lijstje met de muziek van Fat Freddy’s Drop. Nooit van gehoord. Hoezeer ’t ook niet klonk als heel erg nieuw, modern, zag ik ’t daar toch voor aan. Enerzijds omdat ik toch niet meer zó op de hoogte ben van ‘what’s going on’ en anderzijds, omdat het toch een sign of the times is: heel veel van wat hip en nieuw is klinkt in de oren van een ouwe zak als ik… best vaak hartstikke gedateerd, kon zo uit een andere tijd komen. Op zich geeft dat natuurlijk helemaal niet, al gaat mijn extrapolatie best vaak richting: jongens, mag het iétsje minder mellow, iétsje expressiever.

Het aardige is: Fat Freddy’s Drop is op een heerlijke wijze best aardig ‘mellow’, maar dan niet op de temperamentloze wijze. Mijn hemel, wat een temperament zit er juist in deze band. Een concert van Fat Freddy’s Drop is gewoon een heerlijk feest!

Een superfijn verjaarscadeau van dochter en schoonzoon. Samen met ze naar Fat Freddy’s Drop in TivoliVredenburg. Lekker uit je dak gaan met je dochter, wat is er leuker dan dát?! Zij was wat meer van de songs op basis van een reggae-basis, ik ietsje meer op de dub en techno. Juist in de combi van de opzwepende ritmes en de langzame zang erdoor en eroverheen van Dallas Tamaira, geweldig!

Ze speelden in Utrecht ruim 2 uur lang de volle zaal plat, iedereen met een grote glimlach en heel veel armen in de lucht. Echt een live-band, echt een band die je op een zomers festival verwacht. Ze bestaan al 25 jaar, komen uit Nieuw-Zeeland, en het zijn eerder leeftijdsgenoten van mij dan van m’n dochter. Joe Lindsay, met als bijnaam ‘Hopepa’, had ’t eerste deel van het concert een kleurige fluorescerende overall aan, strak getrokken op z’n veel te dikke buik. Op de helft van de avond ging de overall uit en stond-ie daar in een onderbroek en een t-shirt, en dan met die dikke tuba boven z’n hoofd. En maar uit z’n dak gaan. Naast hem een trompettist in een strak pak, dikke zonnebril. Dallas zelf in een zwarte overall met een wollen muts op z’n hoofd. Ze zijn met z’n zevenen, maar voor de raps is er nog een extra zanger bij.

Wat een geweldig fijn verjaarscadeau was dit!!

TivoliVredenburg, Utrecht, 12 juli 2023

Theaterfestival Terug naar het Begin 2023

De magie van het Noord-Groningse wierdenlandschap sierde het onvolprezen theaterfestival Terug naar het Begin. Eén van de jaarlijkse weekends die we niet graag missen. Met de fiets van wierdekerkje naar wierdekerkje; kerkjes die vol zijn met maximaal zo’n 75 mensen. Voor het gerief kussens in de kerkbankjes. En een akoestiek waar The Boss (in de Amsterdamse Arena) stikkiejaloers van zou zijn geworden. Dit jaar hebben de organisatoren en de genieters éxtra geboft: zowel zaterdag als zondag volop zon! Weelde, weelde! Onderweg op de fiets kwamen we menig OV-fiets tegen, ten bewijze van de wat-verder-weg-herkomst van de cultuurminnaars. Ik hoor ze thuis orakelen in Brabant of Randstad: ‘wat ik nou toch heb meegemaakt!!’

We begonnen alvast maar met een hoogtepunt: harpiste Lavinia Meijer in de 12^e eeuwse kerk in Holwierde, 5 kilometer noordelijk van Appingedam. Veelgeroemde Lavinia had haar optreden speciaal op dit festival ingericht: het thema ‘Terug naar het Begin’. Zo speelde ze eerst het werkstuk dat ze op straat speelde als kind, samen met haar broer op de doedelzak, op Koninginnedag. Daarna werk van Arvo Pärt, Ludovico Einaudi en waar ze veel bekendheid mee kreeg: Metamorphosis van Philip Glass. Een heel intens uurtje.

Zo zit je weer op de fiets, met een beetje last van de gedachte dat je het hoogtepunt al gehad hebt. Maar nee hoor, daar zaten we zomaar op de voorste rij op de galerij van de oude sjoel in Appingedam en leerden we hoe de ‘traditionals’ van Amerika met die van Joodse muziek samengaan. En hoe er varianten van een diaspora plaatsvonden in de tijden van de grote trek in de VS en zelfs nog in de 20^e eeuw ten gevolge van de Dust Bowl, waarover The Grapes of Wrath van Steinbeck over gaat. Niki Jacobs, zelf van Joodse komaf natuurlijk, zong Americana en oude Jiddische liedjes en bracht gevoelig over hoe ze in de diepte bij elkaar komen. (Om een indruk van haar Jiddische muziek te krijgen.)

Tot slot was de vrolijkheid weer helemaal terug met de Koorbazen. Vijftig mannen in het zwart, maar niet in pak, nee, sjofelheid eerder troef, met tuinbroeken en veel tattoos en wilde zeemanslokken. Met liederen die ze heerlijk konden laten galmen, van Radiohead tot Bella Ciao. Op de achtergrond de lange wand van de stokoude Nicolaikerk in Appingedam, en een beetje rappen er ook nog bij. Feest!! (Check it out!)

Dat was de zaterdag. De zondag bracht net zoveel moois. Eerst een heel bijzondere zang- en dansvoorstelling van X_Yusuf_Boss. Uhhh, ja, wij kenden ’t ook niet. Dit was voor ons nogal een ‘we zien wel’-momentje. Iets waaraan je je soms gewoon over moet geven. Vier dansers en een zanger. De zang galmde onverstaanbaar door het kerkgebouw. De dansers meer richting streetdance dan klassiek… Eerst een tijdje wennen. Zat me ook af te vragen: wat is het verhaal nou?
Maar na een kwartiertje kon je ’t gewoon merken in de hele kerk: iedereen raakt opgezweept. Zonder dat je in de gaten hebt, waardoor het nou precies komt, het slaat naar binnen en komt bij je emotie. Ik had nog geen kaders ontwikkeld voor wat ik meemaakte. We liepen de kerk uit met het gevoel dat je hebt na een rit in een achtbaan. (Volgens mij kun je een goeie indruk krijgen als je de website bestudeert.)

Op de fiets naar Bierum voor een optreden van de Zeeuwse muzikanten van De Toegift. Eerst weer even de ogen uitkijken bij deze bijzondere kerk met z’n geweldige steunbeer om de toren in de lucht te houden. Kwetsbare persoonlijke muziek uit Zeeland, inderdaad een beetje Bløf, maar dan met het soort liedjes, dat dient als intieme ‘pauze’ bij een extraverte cabaretvoorstelling, met heel persoonlijke, poëtische tekst. Het was mooi, maar het greep me niet aan. Normaliter spelen ze met z’n zessen in plaats van met z’n drieën. Kan wel zijn, dat het dan nog wat voller klinkt.

Tot slot even helemaal uit de bocht vliegen met Nina de la Parra, met Sanne Landvreugd op saxofoon. Nina gooide er een monoloog uit over de schaamteloze man/vrouw-controverse ten aanzien van seks, onderdrukking en discriminatie. Van te voren al gehoord: dit is heel confronterend voor jou als man. De mannen lachten het hardste. Maar dat kan natuurlijk ook een vorm van camouflage zijn. Ze eindigde deze conference (begin bij 7.30 minuten) met een pleidooi voor het omdraaien van de volkstaalwaarde van het woord ‘kut’. Dat zou weer een positieve lading moeten krijgen. Helemaal terecht. Dus liepen we allemaal luid roepend, onder aanvoering van Nina, de kerk uit met: “Ik krijg hier een kutgevoel van!”.

Niet vergeten: misschien wel het mooiste van de hele voorstelling: de geweldige saxofoonsolo van Sanne Landvreugd.

En zo stonden we weer buiten bij het oude Romaanse kerkje van Losdorp, dat samen met de huisjes eromheen, aan weerszijden van de meanderende Groninger maar, met bruggetje, een fantastische groene oase in wijds Groningen vormt. Het was weer heel mooi geweest. Enerzijds wil je wel van de daken schreeuwen, hoe onwijs mooi zo’n festival is. Anderzijds: nee, maar niet doen. Laten we dit lekker onder intimi houden.

Vivaldi en Mozart in de Martinikerk

And now for something completely different: De Vier Jaargetijden én Mozarts Requiem in een volle Martinikerk. Dat was afgelopen zondag mijn tijdspassering. Nou ja, wel wat meer dan dat, dus.

Min of meer rationeel heb ik impliciet al zo’n 40 jaar geleden de keuze gemaakt voor… de moderne muziek. Tja, kind in de hardrockjarenzeventig, puber in het punktijdperk, adolescent in het era van het shoegazen, new age… Dat slokte mijn aandacht wel op. Tuurlijk wist ik wel, dat klassieke muziek mijn aandacht ook waard mocht wezen, maar ja, de trekkracht zat toch meer in Hilversum 3, zogezegd. Een andere optie was om je hele leven te wijden aan muziek luisteren, dan nog als zwaktebod, want te onhandig om zelf muziek te produceren. Maar dan laat je weer heel veel andere levensdoelen liggen… Nou ja, zo was klassieke muziek altijd op de achtergrond. En zal het daar wel blijven.

Maar soms komt er dan iets bijzonders voorbij. Zoals een jaar of 10 geleden die subliem-serene uitvoering van de Canto Ostinato met 4 piano’s in de stationshal in Groningen. Onvergetelijk. Of de twee opera’s die ik zag in Verona. En kwam vorige week zomaar de mogelijkheid voorbij om twee klassieke hoogtepunten op één middag te zien in de Martinikerk in Groningen. Van een soort van ‘vreemde eend in de bijt’-analogie ten opzichte van het concert van Bruce vorige week in Amsterdam was zeker sprake. Niet zo vertrouwd zijn met de entourage brengt onwillekeurig toch een ‘passant’-verhouding tot de beleving mee, hoezeer je ook zit te genieten van de klanken.

Het Bach-orkest voorin de kerk, met de nodige gasten. Olga Zinovieva, sopraan, zal zeker een heel prominente naam zijn, maar ik zie en hoor van haar voor het eerst. Wat overigens niet geldt voor dirigent Pieter Jan Leusink. Haha, die naam ken ik, maar dan van heeeeel iets anders. Laat ik ’t hier maar niet expliciet benoemen, google maar eens! 😉

Ik had de tip van de vrienden die al kaartjes hadden, ben bij ze aangesloten. Eerst een kwartiertje in de zon in de rij, buiten. Daarna stoeltjes zoeken in de grote zaal van de kerk. Was ook alweer heel wat jaartjes terug, dat ik in deze kerk was. Ik vermoed dat dat was toen de alternatieve plannen voor de nieuwbouw aan de oostkant van de Grote Markt in maquettes getoond werden. Nou, die nieuwe oostkant is allang klaar, dus dat zal even geleden zijn.

De Vier Jaargetijden is zelfs voor mij een muziekstuk, dat ik bijna volledig mee kan neuriën (zonder geluid natuurlijk). Ten opzichte van een popconcert met de bijhorende decibels worden eigenlijk de oren ietsje te weinig op de proef gesteld, vind ik. ’t Mag wel ietsje harder. Vinden echte klassiek-liefhebbers vast en zeker de opmerking van een nitwit, en dat respecteer ik. Wat vooral door me heel blijft zingen, luisterend, dat is het ontzag voor de kunst, voor dat je zúlke mooie en complexe muziek kunt maken. En hoe ‘simpel’ ik ben, dat ik net zo intens kan genieten van wat gitaar op drie akkoorden en een zangmelodietje erbij. En dat luisteren bij mij dus alléén om emotie gaat en niet om techniek en complexiteit of virtuositeit. En dat ik me daar heel rijk bij voel, maar weet dat “echte muziekliefhebbers” mij maar een arme luisteraar zullen of kunnen vinden. (Wat zich dubbel aan je opdringt als je aan zulke muzikale professionaliteit mag ruiken. ((En misschien wel dáárom, dat ik dat liefst niet heel vaak doe! Pffff.)) )

Anyway… het was prachtig.

Daarna wat verpozing in het gras naast de Martinikerk, biertje erbij, in afwachting van het vervolg met Mozarts Requiem. We waren in de gelegenheid om dat van nóg ietsje dichterbij te kunnen aanschouwen, nu met echt goed zicht op gezichten en gezichtsuitdrukking. Maakt het net weer wat intenser. (Bij Bruce héél veel zicht daarop… dankzij die grote beeldschermen! 😉)
Van het Requiem ken ik de bekende stukjes, heb ik het geheel misschien wel nooit in z’n totaliteit gehoord. Misschien dat ’t daarom nog ietsje meer ‘binnenkwam’; misschien dat ik daardoor beter geluisterd heb. En daar was ook een heel mooi tussenstuk: de Kroningsmis. Dat kende ik niet. Heel erg mooi. Sopraan Olga wrong zich met overgave en ogenschijnlijk gemak in veel moeilijke vocale bochten. Net zo mooi om te zien als om te horen. Daarbij een jurk aan met een hele grote afbeelding van de jonge Mozart. In het bijgekochte tekstboekje las ik de Latijnse zang mee. Daarnaast de tekst in het Nederlands. Eigenlijk is het beter om die tekst niet te lezen; het maakt de muziek voor een agnost als ik alleen maar onnodig banaler.

Toegiftje erbij en zo ben je een hele middag heel erg zoet. Bijzondere belevenis. Thuis er enthousiast over verhaald en gauw aan de maaltijd, want direct daarop met 4500 man in Martiniplaza, voor een finalewedstrijd van de basketballers van Donar. Er zijn meer dimensies dan drie, bedenk ik me dan: hoe werelden kunnen verschillen.

Martinikerk, Groningen, 27 mei 2023